W obecnym stanie prawnym brak jest podstaw do samodzielnego przeprowadzania przez pracodawcę kontroli pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu.
Rada Ministrów przygotowała projekt nowelizacji Kodeksu Pracy, który obejmuje m.in. regulacje dotyczące kontroli trzeźwości pracowników. Projekt jest już po pierwszym czytaniu w Sejmie.
Przesłanki kontroli trzeźwości
Zgodnie z ww. projektem pracodawca będzie mógł wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Ustalenie warunków przeprowadzania kontroli
Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości i sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, pracodawca będzie zobowiązany ustalić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
Informacja dla pracownika
O wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracodawca będzie musiał poinformować pracowników w sposób u niego przyjęty nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania. W związku z zatrudnieniem pracownika objętego kontrolą trzeźwości pracodawca będzie zobowiązany przekazać temu pracownikowi informacje o kontroli trzeźwości przed dopuszczeniem go do pracy.
Badanie trzeźwości
Kontrola trzeźwości będzie obejmować badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Odmowa dopuszczenia do wykonywania pracy
Jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu w organizmie pracownika wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości, pracodawca nie będzie mógł dopuścić pracownika do pracy. Informację dotyczącą podstawy niedopuszczenia pracownika do pracy pracodawca przekazuje pracownikowi do wiadomości.
Przetwarzanie danych
Pracodawca będzie przetwarzać informacje o dacie, godzinie i minucie badania oraz jego wyniku wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stanie trzeźwości wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony dóbr (ochrony zdrowia lub życia pracownika lub innych osób, ochrony mienia) i przechowywać je w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania.
W przypadku, w którym informacje mogą stanowić lub stanowią dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie prawa, a pracodawca będzie stroną tego postępowania lub poweźmie wiadomość o wytoczeniu powództwa lub wszczęciu postępowania, okres przechowywania informacji ulega przedłużeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Po upływie ww. okresów informacje podlegają usunięciu.
Środki działające podobnie do alkoholu
Powyżej opisane regulacje mają odpowiednie zastosowanie do kontroli pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu.
Zwracamy uwagę, że prace nad tymi regulacjami w Sejmie trwają, stąd mogą one ulec jeszcze zmianie.