Spółka prawa słowackiego ROBI s.r.o. zatrudniała obywateli Ukrainy, których oddelegowała do Ivens NV, spółki prawa niderlandzkiego, w celu wykonania usługi w porcie w Rotterdamie. Pracownicy ci posiadali ważne zezwolenia na pobyt czasowy wydane przez właściwe organy słowackie. ROBI zawiadomiło właściwe organy niderlandzkie o charakterze usługi, do której wykonywania pracownicy zostali oddelegowani, oraz o czasie jej trwania. Ponieważ przewidywany czas wykonywania usługi przekraczał 90-dniowy okres prawa do przemieszczania się w okresie 180-dniowym przysługujący cudzoziemcom posiadającym dokument pobytowy wydany przez państwo członkowskie na podstawie art. 21 ust. 1 Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. (dalej: KWUS) , ROBI zwróciło się do organów niderlandzkich o wydanie zezwolenia na pobyt na czas określony dla każdego z pracowników. Pracownicy uzyskali zezwolenia na pobyt, jednak na okres krótszy niż potrzebny do wykonania usługi (okres odpowiadający okresowi zezwoleń słowackich). Pracownicy wnieśli zażalenia na każdą z decyzji przyznających im zezwolenie na pobyt. Zażalenia pracowników zostały decyzją sekretarza stanu urzędu ds. imigracji i naturalizacji w Niderlandach oddalone jako bezzasadne. Równocześnie pracownicy wnieśli do sądu skargę o stwierdzenie nieważności ww. decyzji ze względu na naruszenie art. 56 i 57 TFUE (Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Zakwestionowali oni obowiązek posiadania w ramach transgranicznego świadczenia usług przez pracowników będących obywatelami państw trzecich zatrudnionych przez usługodawcę mającego siedzibę w państwie członkowskim, oprócz zezwolenia na pobyt w tym państwie członkowskim, zezwolenia na pobyt w państwie członkowskim świadczenia usług po upływie okresu 90 dni, o którym mowa w art. 21 ust. 1 KWUS. Twierdzili oni, że obowiązek posiadania zezwoleń pokrywa się z procedurą uprzedniego zawiadomienia o transgranicznym świadczeniu usług. Twierdzili dalej, że okoliczność, iż okres ważności zezwoleń na pobyt, które zostały im wydane przez władze niderlandzkie, jest ograniczony do okresu ważności ich słowackich zezwoleń na pobyt, a maksymalnie do dwóch lat, stanowi nieuzasadnione ograniczenie w swobodnym świadczeniu usług zagwarantowanym w art. 56 i 57 TFUE. Wreszcie, podnieśli, że wysokość opłat, którym podlegają wnioski o wydanie zezwolenia na pobyt w Niderlandach, nie jest zgodna z prawem UE, ponieważ jest ona wyższa niż opłata pobierana za zaświadczenia o legalnym pobycie wydawane obywatelom UE.
W tych okolicznościach sąd rejonowy w Hadze zawiesił postępowanie i zwrócił się do TSUE z pytaniami dotyczącymi powyższych kwestii.
TSUE wydał 20 czerwca 2024r. wyrok w którym orzekł, że:
- pracownikom będącym obywatelami państw trzecich, których pracodawca z siedzibą w jednym państwie członkowskim UE oddelegował do świadczenia usług w innym państwie UE, nie musi automatycznie przysługiwać „pochodne prawo pobytu” ani w państwie członkowskim, w którym są zatrudnieni, ani w państwie członkowskim, do którego zostali delegowani;
- przepisy państwa członkowskiego UE, do którego mają zostać oddelegowani pracownicy – obywatele państw trzecich przez pracodawcę mającego siedzibę w innym państwie UE, mogą przewidywać, że w sytuacji świadczenia na jego terytorium usług powyżej trzech miesięcy, pracodawca delegujący ma obowiązek uzyskania w przyjmującym państwie członkowskim zezwolenia na pobyt dla każdego pracownika, którego zamierza tam delegować, i że dla celów uzyskania tego zezwolenia uprzednio powiadamia o świadczeniu usług, do wykonywania których pracownicy ci mają zostać oddelegowani, oraz że przekazuje organom przyjmującego państwa członkowskiego informacje o zezwoleniach na pobyt, którymi dysponują oni w państwie członkowskim jego siedziby, oraz o ich umowach o pracę;
- przepisy państwa członkowskiego UE mogą regulować, że:
- okres ważności zezwolenia na pobyt, które może zostać wydane pracownikowi będącemu obywatelem państwa trzeciego oddelegowanemu do tego państwa członkowskiego, nie może przekraczać okresu ustalonego w regulacjach tego państwa, który może być tym samym krótszy od okresu niezbędnego do wykonania świadczenia
- okres ważności zezwolenia na pobyt może być ograniczony do okresu ważności zezwolenia na pracę i pobyt, którym dysponuje pracownik w państwie członkowskim siedziby pracodawcy
- wydanie zezwolenia na pobyt może wymagać uiszczenia opłaty w wysokości wyższej od wysokości opłat należnych za wydanie obywatelowi UE zaświadczenia o legalnym pobycie, o ile pierwotny okres ważności tego zezwolenia nie jest oczywiście zbyt krótki, uzyskanie przedłużenia zezwolenia na pobyt jest możliwe bez konieczności spełnienia nadmiernych formalności oraz wysokość ta odpowiada w przybliżeniu kosztowi administracyjnemu wynikającemu z rozpatrzenia wniosku o wydanie takiego zezwolenia.